Vekalet savaşında El Nusra’nın ÖSO ile oyunu

AZÎZ KÖYLÜOĞLU

El Nusra öncülüğünde İdlib kenti işgal edildikten sonra, yöredeki savaşın seyri değişti. Bu değişimlerden birisi Suudi Arabistan ve Türkiye siyasettleri ile bağlantılıydı. Uzun bir süredir Turkiye ve Suudi Arabistan’ın gündeminde El Nusra ve Ehrar El Şam gibi gurupları destekleme vardı. Suudi Arabistan siyaset olarak bu güçlerden ziyade, islami cephe ve bunun etrafındaki güçlere yardım ediyordu. Hatta El Nusra Cephesi ve Ehrar El Şam’ı Suriye siyasetinde bir engel olarak görüyordu. Ancak Edoğan ve Kral Salman arasındaki görüşmede görüldü ki, Suudi Arabistan siyasetinde bir değişim var ve Fetih Ordusu’nun İdlib’e girişi ile bu açığa çıktı. El Nusra’nın merkezinde yer aldığı Fetih Ordusu, şimdi Haleb’in Kuzeyi (Rojava Kürdistanı) İdlib ve İdlib’in Güneyini kontrol altına almıştır. Giderek yörenin durumunu değiştiriyor.

Suriye’nin durumunu yakından izleyenler diyorlar ki, “Suriye’de bir vekalet savaşı yürütülüyor.” Bu gerçeklik giderek daha fazla açığa çıkıyor. Hem Suriye rejimi, hem de kendisine Özgür Ordu diyenler hem de DAIŞ çeteleri ve El Nusra Cephesi Suriye de bazı güçlerin temsilciliğini yapmaktadır. Artık bunu hiç kimse inkar de edemez.

Fetih Ordusu İdlib’i aldıktan sonra Hema, Halep ve Latkiyê üçgenini aldı. Birçok gözlemci bu gelişmeyi normal görmeyerek amacın Haleb olduğunu söylediler. Askeri gözlemciler Fetih Ordusunun  gelişimini Haleb’in üçgenini çevirmedir dedi. Ama bu olmadı. Buna karşın Fetih Ordusunun gelişimi durdurulmuştur.

El Nusra Cephesi neredeydi ve ne oldu?

El Nusra’nın merkezlerinden birisi Rakka idi. Suriye de ilk defa Rakka şehri rejimin elinden alınmıştı. Yine tamamen olmasa bile Dêra Zor El Nusra Cephesi’nin kontrolünde olan bir şehirdi. Buna bağlı olarak bir çok küçük şehir ve ilçeyi kendi kontrolü altına almışlardı. Uzun bir sürede kendi kontrolü altına almıştı. El Nusra El Kaide’nin Suriye kolu olduğundan dolayı Avrupa ve ABD güçleri tarafından Suriye de kabul görmüyordu. Buna karşı bu çetelere karşı sessiz kalıyorlardı. Buda Suriye rejiminin El Nusra ya yardımı olarak görüldü. Ancak bu gün El Nusra Cephesi bu şehir ve ilçeleri DAIŞ çetelerine teslim etti.

El Nusra Cephesi DAIŞ’e yol açmış

Yöreyi yakından tanıyanlar her ne kadar El Nusra Cephesi DAIŞ e karşıtlık temelinde göstersede, gerçek rolü DAIŞ’ın önünü açmak olduğunu görecektir.  El Nusra Cephesi hem Hesekê’nin güneyini, hem Dêra Zor’u hem Rakka büyük şehri ve ilçelerini, yine Girê Sipî (Til Ebyad) Cerablus, Bab, Minbiç ve sinır üstündeki kapıları DAIŞ e teslim etti. İşin ilginç yanı El Nusra Cephesi buraları büyük çatışmalardan sonra Özgür Suriye ordusu guruplarından almıştı. Şimdi söyle bir soru var, El Nusra öncülüğündeki Fetih Ordusu İdlibi işgal ettikten sonra ne zaman El Nusra’ya teslim edecek?

El Nusra oyununun Özgür Suriye Ordusu ile oyunu

Halep ve çevresi birçok gurup tarafından yönetiliyor. El Nusra Cephesi Dêra Zor ve Rakka’yı DAIŞ’e teslim ettikten sonra uzun süre sessizliğin içine girdi. Ancak bir süredir El Nusra Cephesi hem Helap’ta hem de  Ezaz da etkisini geliştirdi ve geliştirmeye çalışıyor. Türk devletinin yardımı ile El Nusra Cephesi yine devreye girdi. Türk devleti ile doğrudan bağlantılı olan Sultan Murat, Sultan Muzafer gurupları da El Nusra Cephesine yardım ediyorlar. DAIŞ Ezaz bölgesine saldırı yaptığında Özgür Suriye Ordusu DAIŞ’e karşı duramadılar ve El Nusra’dan yardım istediler. Şimdi Ezaz da DAIŞ’e karşı savaşan güçler Özgür Suriye Ordusu değil, El Nusra Cephesidir. Buda acaba El Nusra ne zaman burayı DAIŞ’e teslim edecektir sorusun gündeme getiriyor. Şimdi El Nusra Cephesinin Özgür Suriye Ordusuna bağlı gurupları ne zaman teslim alarak bölgeden tasfiye edecek. Ancak şimdiden bu guruplar ile El Nusra Cephesi arasında fazla bir farkın olmadığı görünüyor.

DAIŞ ve El Nusra Cephesinin savaşı(!)

El Nusra Cephesi Genel Komutanı Heci Ehmedi, bir konuşmasında DAIŞ  ve El Nusra için şunu demişti, “DAIŞ ve El Nusra parçalanmış bir elmanın iki yarısı gibidir” demişti. Bu tanımlama her iki örgütün gerçeğini gözler önüne seriyor. Bölgede zaman zaman DAIŞ’e karşı savaşlarda oluyor. Ancak şimdiye kadar yaşanan çatışmalarda El Nusra Cephesi hiçbir savaşı kazanmayarak alanı DAIŞ’e bırakmaktadır. DAIŞ ve El Nusra savaşımının gerçeğinde İslam Halifeliğinin savaşımı vardır ve bu savaş Baxdadi ve Cûlanî arasında yaşaıyor. Diğer yandan DAIŞ başta kendisini el Qaide’nin bir kolu olarak tanıttı. Ancak kendi aralarındaki sorunlardan dolayı kendisini bağımsız bir gurup olarak ilan etti. Buda DAIŞ ve El Qaide’nin Suriye kolu arasında sorunların doğmasına ve savaşın çıkmasına neden oldu.

El Nusra çatısı El Fetih Ordusu

Türk devleti ve Suudi arabistanın yardımı ve Ehrar Şam yolu ile El Nusra Cephesinin meşrulaşması için bir operasyon yürütülüyor. Türk devletinin ortağı Katar ve onun televizyonu El Cizire aracılığı ile Cûlanî ile yapılan ropörtaj bunun alt yapısını sağlamaya çalışılıyor. Fetih Ordusu da El Nusra Cephesini gizlemek ve onu Özgür Suriye Ordusunun bir parçası olarak göstermek içindir. Ancak şimdiden belirtebiliriz ki, El Qaide’nin Suriye kolu El Nusra Cephesi Fetih Ordusunun bir parçası olamaz, ama Fetih Ordusu El Nusra’nin bir parçasıdır ve doğru olan da budur.

Ilımlı guruplar kalmadı

Kendisini Özgür Suriye Ordusundan sayan bazı guruplar bir süredir DAIŞ’e karşı kurulan koalisyondan ki, öncülüğünü ABD yapıyor Ezaz yöresinde uçaklarla DAIŞ’e saldırmasını istiyorlar. Bazı bilgilere göre dün Soran ilçesinde ki, Ezaz’ın doğusanda kalan yerde böyle bir saldırı gerçekleşmiş oldu. Ancak bu saldır El Qaideya yardım anlamına geliyor. Çünkü birçok gözlemci, bugün Ezaz yöresinde bir oyunun oynandığını ifade ediyor. Koalisyonu da bu oyunun bir parçası haline getirmek istiyorlar. Şimdi bölgede Özgür Suriye Ordusuna bağlı guruplar olsa da, ancak yerde bir etkisi yoktur ve yer üstünde El Nusra’nin ikizi olan Ehrar El Şam vardır ve bu El Nusra’nin kendisidir.

DAIŞ saldırıları ile birlikte El Nusra Ezaz bölgesinde tamamen yerleşmiş bulunuyor.  Görülüyor ki, diğer gurupları alanda tasfiye ettikten sonra oyunlarla bölgeyi DAIŞ’e teslim edecektir. Bu olmasa bile meşruluğundan dolayı DAIŞ ile savaş oyununa devam edecektir.

Suriye Rejimi?

Suriye rejimi ise bir süredir bölgede iki yönlü bir politika yürütüyor. Bunlardan birisi DAIŞ’e karşı sessiz kalmak ki, buna DAIŞ’e yardım da ediyor diyebiliriz. Özellikle Ezaz’da DAIŞ’ın saldırıları artınca Suriye rejiminin uçakları Hewş, Ehrez ve Dêr Cimêl köylerini bombaladı. Dikkat çeken nokta şudur ki, bu köylerin büyük çoğunluğu Kürtlerden oluşuyor. Suriye Rejimi El Nusra ve kendisini Özgür Suriye Ordusu olarak tanıtan guruplara oranla DAIŞ’ı tercih ediyor. Birçok nedeni olsa da, Suriye rejiminin DAIŞ’e karşı siyaseti, DAIŞ’ın dünyada meşrusuzluğu ve dünyadan görünürlüğünden ileri geliyor. Bundan dolayı Suriye rejimi şimdi Ezaz bölgesine DAIŞ’ın yerleşmesini istiyor.

(mne/aç)

foto arsiv